ACTUEEL: Ineens laat Colombia mij dat andere gezicht zien

Met zo ontzettend veel plezier als dat ik hier gewoonlijk woon, zo duister werd het voor mij deze week. Ineens. Ik kreeg een filmpje doorgestuurd. De ELN (het Nationaal Bevijdingsleger red.) kondigde in zo’n 3,5 minuut een paro armado aan, vrij vertaald gewapende staking. Inhoudelijk zullen ze de belangrijkste wegen blokkeren. Vanaf vrijdag 14 februari zes uur ’s ochtends tot en met zondag, zo luidt de oproep, wordt ons aangeraden om binnen te blijven. Zowel in de steden als het platteland, waar de ELN met name actief is.

Overigens, zo meldt de spreker als tweede punt, werkt de ELN op verantwoordelijke wijze. Daarom laten ze van tevoren weten dat deze actie eraan komt, maar ze maken wel een uitzondering voor mensen die naar het ziekenhuis moeten of voor families die onderweg zijn naar een uitvaart. Wat aardig.

Voor de rest…. blijf binnen, vriendelijke groet, de ELN.

Blijf in je woning, werkplaats of boerderij, zolang je maar geen activiteiten onderneemt waarvoor je transport nodig hebt. Over de weg, over het water of door de lucht. In eerste instantie reageer ik luchtig ´nou ja dan maar naar het zwembad´, schrijf ik terug naar de vriendin die de aankondiging doorstuurde. Maar later denk ik er toch anders over. Mijn man vliegt op vrijdag terug naar Bogotá en komt zaterdagochtend aan en heeft dan nog een binnenlandse vlucht om thuis te komen. Ook denk ik aan de chauffeur die onze producten naar de haven rijdt. Hij kan er weliswaar voor donderdag makkelijk komen, maar komt hij ook terug?

En ineens besef ik: Dit is het Colombia wat veel langer bestaat maar wat ik zelf niet ken. Het Colombia van jarenlange oorlog, van complexe politieke belangen, van verschillende guerrilla-bewegingen (waarvan de welbekende FARC de oudste was, maar niet de enige). En dit is maar een small taste van hoe het toen geweest moet zijn en hoe het voor veel mensen in de dunbevolkte jungle nog altijd is.

Maar het is toch vrede in Colombia?

In 2016 is het vredesakkoord getekend in Colombia, maar dat akkoord is alleen voor de FARC. De ELN is een andere groepering en hoewel ze maar ongeveer 2.500 gewapende leden hebben, zijn ze in de gebieden waar ze zitten, behoorlijk sterk. Ooit was ook de ELN in gesprek over een vredesakkoord, maar die stopte abrupt toen ze in januari 2019 een bom lieten ontploffen waarbij 22 mensen omkwamen. Deze actie zal ook niet helpen weer aan tafel te komen.

Hoewel ik merk dat het filmpje met mij iets doet, merk ik er maar weinig van om me heen. Tuurlijk het leger kondigt aan in opperste staat van paraatheid te zijn. De president vertelt niet met terroristen te onderhandelen. En de mensen om me heen halen hun schouders op en zeggen ´daar moet je gewoon mee leren leven´. Na zoveel jaren van geweld is dit voor hen een kleinigheidje, terwijl ik toch stiekem extra blij zal zijn als op zondag alles weer zoals normaal is.  

Ander geluid

Gelukkig zag ik ook een ander filmpje, waarin de Colombiaanse journalist Jesús Abad Colorado spreekt over hoe hij het vredesakkoord met de FARC ervaart. Er is daar binnen Colombia veel kritiek op. Op een van de foto’s die hij toont, zie je een vrouwelijke FARC strijder met een baby op haar arm. Dat is op zich al uniek, omdat veel vrouwen binnen de FARC gedwongen abortus ondergingen.

De journalist neemt vervolgens de baby als metafoor voor de vrede. Dat hij alleen kan groeien door liefde, veiligheid en een goede omgeving. Dat het natuurlijk ook met deze baby, ooit kind en tiener en puber, weleens mis zal gaan, maar dat het vrijwel zeker misgaat als hij de kans niet krijgt. Een mooie metafoor die, ondanks dit soort hiccups, hoop geeft voor de toekomst. De vrede is nu nog jong, maar hopelijk ooit volwassen.

Wil je meer weten over de geschiedenis van Colombia en hoe het is om in oorlog te leven? Hoe is het om te moeten vergeven? Hoe kom je weer tot elkaar? Bovengenoemde journalist heeft ook een documentaire op Netflix: