Bedrijf van een wereldwijf – Powervrouwen, een bijzonder boek voor Free a Girl

Ik ontmoet haar via een bijzonder boekproject van Lucinda Douglas waar we allebei aan meewerken en er is gelijk een klik. Léontine Lamers. Ze is fotografe en vertelt de verhalen van bijzondere monumenten. In haar jonge leven is ze vaak verhuisd. In Nederland, maar ook een paar jaar in het buitenland. “Niet zo heel ver, maar toch, in Duitsland (en ik was er zelfs bijna geboren)”, vertelt ze.

Of zij zichzelf een Wereldwijf mag noemen? Nou dat vinden wij van wel. Zeker als we horen dat ze een boek heeft samengesteld voor een goed doel, Free a Girl. Tijd om eens nader kennis te maken met een vrouw die de wereld om haar heen met een heel bijzonder oog voor detail vastlegt.

Fotograaf in hart en nieren?

“Na de middelbare school heb ik de kunstacademie (AKI) in Enschede gedaan waar ik ben afgestudeerd op video. Ik zag mijzelf echter niet echt als kunstenaar, en ben aan de slag gegaan als cameravrouw. Eerst lokaal, toen regionaal en daarna landelijk. Ik was freelancer bij wat destijds het NOB field was en werd gedetacheerd bij andere omroepen. Zo draaide ik veel voor RTL nieuws en de Wereldomroep.”

“In 2000 ben ik met een collega, die ik kende van de regionale omroep RTV Oost, een bedrijf begonnen: Bureau Beeldtaal Filmmakers in Deventer dat nog steeds bestaat. We maakten vooral films over overheidscommunicatie, maar in 2010 ben ik weggegaan. Ik gaf vooral leiding en die rol paste mij niet meer. Bovendien was ik ook wel klaar met het filmen. Toen ben ik teruggegaan naar waar mijn hart altijd al lag: fotografie.”

Waarom ben je monumenten gaan fotograferen?

“In eerste instantie fotografeerde ik van alles: van portretten tot evenementen. In die tijd volgde ik met mijn camera ook de reconstructie van de straat waar wij op uitkeken. Toen ik een leegstaande villa mocht fotograferen, was ik om en werd Monumentenfotograaf. Ik voel me echt thuis in een oud pand. Ik ben er gelukkig en voel me er veilig.

Huizen uit de jaren 60/70, of nog jonger zijn vaak op het oog prachtig, maar als ik er binnenstap, voel ik niets. Bij oude huizen voel ik dat direct wel. Er is een ziel. Ik ben nu 26 jaar ondernemer waarvan elf jaar werkzaam als fotograaf.”

Welk monument heeft to dusver het meeste indruk op je gemaakt?

“Oei, dat vind ik een lastige vraag, maar toch… ik hou het meeste van kastelen. Een prachtig kasteel vind ik bijvoorbeeld Nijenrode. Daar heb ik, vind ik zelf, ook een hele mooie foto van gemaakt. Dat kasteel heeft alles wat in mijn ogen bij een kasteel hoort. Een donjon, een gracht en een ophaalbrug!”

In opdracht maak je ook bijzondere en persoonlijke foto-albums van huizen. Waarom zouden mensen een fotoalbum van hun huis willen?

“Een huis is heel persoonlijk en daar voel je je, als het goed is, veilig. In je huis kun je zijn wie je bent en stapelen de verhalen van je dagelijks leven, de hoogte,- en dieptepunten, zich op zonder dat je er misschien erg in hebt. Veel mensen nemen dat voor ‘gewoon’ aan, maar ondertussen hechten we ons ook aan een huis, juist vanwege die herinneringen. Verhuis je, dan houdt het verhaal op. Je neemt de herinneringen wel mee in je hoofd, maar wordt er niet meer dagelijks aan herinnert.”

“Als je een fotoboek van je huis hebt, hoef je maar één foto te zien om de herinneringen weer naar boven te halen. Het is leuk om dit je kinderen te geven als ze uit huis gaan. En natuurlijk ook als je zelf gaat verhuizen. Of denk eens aan je eigen ouderlijk huis dat je moet verkopen, omdat je ouders overleden zijn of kleiner gaan wonen. Hoe leuk is het als je nog een fotoboek hebt aan het huis waar je opgroeide en fijne herinningen hebt?”

“Het kan ook nog heel waardevol zijn voor een ouder met bijvoorbeeld Alzheimer, die niet meer in het eigen huis kan wonen. Met foto’s, kunnen herinneringen weer naar boven komen. Ook kan een fotoalbum, indien je huis een lange bijzondere geschiedenis heeft, veel toegevoegde waarde hebben voor mensen die je huis kopen. Je geeft ze dan de foto’s en geschiedenis, die je waarschijnlijk best zelf had willen hebben toen je het kocht”

Hoe weet je díe persoonlijke touch van een huis van mensen, die je nauwelijks kent, vast te leggen?

“Tja, weet je die persoonlijke touch zit toch echt in het huis. Ik doe daar niets aan. Hooguit verleg ik een kussen of verplaats een bos bloemen. Ik fotografeer ook alleen met bestaand licht. Het liefst zonlicht dat naar binnenvalt en eventueel de lampen in huis die aan kunnen. Op de foto heb je dan altijd dezelfde sfeer waar men dagelijks in woont en die mensen zelf hebben ingebracht.”

“Het enige dat kan gebeuren is dat ik een kamer net iets anders ‘zie’ door een bepaald standpunt vanwaar ik fotografeer. De ervaring heeft me geleerd dat mensen daar juist heel blij mee zijn. Ze zien hun huis weer op een andere manier en realiseren zich dan ook ineens pas echt hoe mooi of bijzonder hun huis is. Ze zijn dan nog trotser dan ze al waren op hun huis en dat is altijd leuk!”

Op een dag besluit je dat je krachtige vrouwen wilt fotograferen en hun verhaal in één boek wilt samenbrengen, Powervrouwen. Hoe zit dat?

“Hoewel ik mijn werk als Monumentenfotograaf heerlijk vindt, had ik soms ook last van een ‘bore out’-moment’. Na zoveel jaren, kende ik het kunstje wel. Hoewel ik wel eens mensen fotografeerde, deed ik het ook weer niet vaak. Dat wilde ik toch weer meer gaan doen.”

“In diezelfde tijd, kreeg Nederland te maken met de vele Syrische vluchtelingen, meest mannen. In het nieuws kwam steeds vaker het negatieve aspect aan bod, dat ze gevaarlijk zouden zijn enzo. Ik dacht dan die zullen er vast tussen zitten, maar gevaarlijke Nederlanders zijn er ook! In plaats van in onze angst te gaan zitten, denk ik dat we meer naar onszelf moeten kijken en we ons moeten realiseren hoe goed we het hier hebben, hoe bijzonder dit is en dat we dit vooral moeten koesteren.”

“Voor mijzelf weet ik dat ik me veilig voel in een oud huis. Het idee ontstond om die vraag aan anderen te stellen, vrouwen, en hen te fotograferen. Unieke portretten aangevuld met drie vragen. De plek waar ik hen fotografeerde hield verband met de eerste vraag: waar voel jij je veilig? Voorts was ik benieuwd wat haar kracht was, of wat dit voor haar betekent en van welke songtekst zij energie of inspiratie krijgt.

Met Powervrouwen wilde ik vooral dat de lezer zichzelf zou herkennen. Je hoeft geen grootse dingen te doen om kracht te hebben. Ieder mens, iedere vrouw heeft het in zich, als je maar wilt. Het gaat er om, welke keuze maak je en ga je staan voor wat je belangrijk vindt.”

“Toen ik bezig was met dit project, leerde ik de organisatie Free a Girl kennen. Zij hielden een Lock-me-up actie waarin je vrijwillig twaalf uur in een piepklein hokje zou zitten. Door een traumatische ervaring in mijn verleden, zag ik dat niet zitten, maar besloot als tegenprestatie om een deel van de verkoop van mijn boek Powervrouwen te doneren aan Free a Girl. Overigens, ik heb uiteindelijk toch in een hokje gezeten en dat viel 100% mee… In Brummen heb ik er uiteindelijk 15.500,- mee opgehaald.”

Hoe vond je deze vrouwen en waarom juist zij?

“Ik ben bij deze vrouwen eerst in mijn eigen kring gaan kijken, zussen, vriendinnen, kennissen. Maar ik ontdekte al vrij snel dat die groep vrij beperkt was. Vooral te eenzijdig van beroep en te veel dezelfde leeftijd. Toen ben ik verder gaan kijken. Vrouwen waar ik via sociale media contact mee had bijvoorbeeld of vrouwen die ik tegen kwam bij netwerk bijeenkomsten. Voor technische vrouwen heb ik opdrachtgevers gevraagd. Zo leerde ik een ingenieur uit Iran kennen en een decoratieschilder. Dat was een mooi proces!”

Een heel project: èn de fotografie op locatie èn de gesprekken voeren en dat samenbrengen in een boek. Had je hulp?

“Ja en nee. Fotograferen en interviewen deed ik inderdaad allemaal zelf. Dat vond ik ook prettig, want ik ben vrij snel overgegaan naar eerst interview en dan fotograferen. Daardoor had ik al een vertrouwensband en ging het fotograferen makkelijker. Ik heb wel een redacteur naar de teksten laten kijken en een dame, die de opmaak deed (en die staat zelf ook in het boek).”

Een deel van de verkoop schenk je aan Free a Girl. Waarom?

Het is een kleinschalige organisatie met focus om het geld dat binnenkomt direct te besteden aan hun doel. Ze zijn ook heel creatief in de manier waarop ze geld binnenkrijgen. Mijn eigen kinderen hadden ook de leeftijd van de slachtoffers waarvoor Free a Girl zich inzet en ik zag de meisjes waarmee mijn jongens speelden. Wat een geluk dacht ik dan. Jij bent hier geboren en niet bijvoorbeeld in India. Gruwelijke dingen moeten de meisjes die onder valse voorwendselen ontvoert of verkocht worden, doorstaan.

Free a Girl, bevrijdt niet alleen kinderen, maar zorgt ook voor opvang en nazorg. Lokaal in de eigen omgeving. Verder zetten ze zich in dat deze kinderen een toekomst hebben met school, opleiding en werk. Zo vind ik het project School voor Justice geniaal. Meisjes die een rechtenstudie doen en zo de opgepakte pooiers kunnen berechten als ze bijvoorbeeld officier van justitie zijn. Want de pooiers achter tralies, dat gebeurt nog veel te weinig.  

(Twee maal) een bijzonder boek om te geven…

…Of om het gewoon voor jezelf te bestellen! Waarom niet? En bovendien steun je er nog een fantastische organisatie mee: Free a Girl. Je kan het boek direct hier bestellen. Wil je meer weten over de speciale fotoalbums? Ook dit is echt een bijzonder gaaf cadeau voor jezelf of een dierbare. Check snel de website van Léontine Lamers.