Zacht oordelen is accepteren

We racen zo hard als we kunnen over de slecht verlichte NY-highway. Elk gat en elke oneffenheid in de weg voel ik. Elke minuut telt. Het is ijzig stil in de auto. Ik kijk naar het strakke geconcentreerde gezicht van mijn man. “Schat, ik voel niets meer bewegen…”  “We zijn er bijna!”, is zijn antwoord.

In het ziekenhuis wordt alles snel in gang gezet. Ze zetten mij in een rolstoel, rijden mij naar een bevallingskamer (Nee! Ik wil nog niet bevallen van ons 28 weken jonge kindje!) en als ik mijn spijkerbroek uitdoe, valt er een hele grote prop bloed op de vloer. Ik denk: “Dit is het…”

Leven of dood

Gelukkig was dat “het” niet. De koude gel voor de hartmonitor van ons baby’tje werd vlug op mijn buik gekwakt. En daar hoorden we het ultieme-gelukgeluid. Het hartje van ons baby’tje klopte! Terwijl ik aan allerlei monitoren lag en Godfried naar huis was om Madelief en Annelot te halen, kwam dokter Dasgupta binnen. Een man met kennis, zo oordeelde ik door het enorme zelfvertrouwen dat hij uitstraalde. En een man die er geen doekjes omwond:

“Mevrouw, u bevindt zich in een hele kritische situatie. Teruggaan naar huis om daar bedrust te nemen, kan u het leven kosten. En het leven van uw ongeboren kind. Ik wil dat u hier blijft om u en uw kind dag en nacht te monitoren.” 

Ik barstte in tranen uit door de spanning en wist me geen houding te geven. Hij raakte mijn ziel met deze woorden en er leek iets in mij te knakken. Nog nooit had ik me zo kwetsbaar gevoeld. Ik probeerde me vast te klampen aan de sussende woorden van een verpleegkundige in de hoop dat haar woorden de boodschap van dokter Dasgupta zouden ontkrachten.

Mijn gedachten waren in dit geval echt geen feiten. Dit ging letterlijk om leven of dood.

Verplicht aan bed gekluisterd

Kort daarna lag ik zeven weken plat. Ik was overgeleverd aan de situatie zoals deze was. Ik lag in mijn ziekenhuiskamer met mijn ongeboren zoontje in mijn buik. Te broeden en te wachten tot de tijd daar zou zijn om hem te ontmoeten. De levens van mijn twee kleine dochters van vier en twee, van mijn man en van mijn familie in Nederland gingen door. Het leven van iedereen ging door. Mijn wereld stond even stil. Gedwongen. 

Ik kon niets meer met mijn zelfbeeld. Het krampachtige “moeten” dat mijn levensmotto was geworden om maar uit alle macht weg te komen van het zelfbeeld dat ik niet goed genoeg was, kon hier niet. Hoe kan ik nou niets doen en alleen zijn met mijzelf?

Mijn sociale kring, de lieve mensen en vrienden om mij heen, die mij steun gaven, bevestigden mijn zelfbeeld van actieve, sociale go-getter en niets-is-te-veel-doorzetter: “Ik ken niemand zo actief als jij en nu moet uitgerekend jij platliggen!” Normaal voelde ik trots als mensen in mijn omgeving, inclusief mijn baas, dit zeiden tijdens een evaluatiegesprek. 

Altijd maar van mijzelf moeten

Mijn zelfbeeld gaf nog wat stuiptrekkingen door me te laten geloven dat ik best kon werken vanuit het ziekenhuisbed. Ik was immers niet ziek! Zelfs toen een cliënt tijdens een telefoongesprek het hartje van mijn nog ongeboren kindje via de hartmonitor op de achtergrond hoorde, realiseerde ik mij niet hoe ver ik aan het gaan was met het “moeten”. Tot het moment dat de arts binnenkwam en zei dat het nu klaar moest zijn met mijn werk: ‘If you want your child to be born this early and put your own life at stake, you should continue with what you are doing right now…‘ Ik was in levensgevaar en eindelijk viel het kwartje.

Waar komt mijn gedrag van ‘moeten’ en het veroordelen van al het andere toch vandaan? Ik was me onbewust van mijn reacties, mijn emoties en van mijn gedachten. Ik werd geleefd door mijn onbewuste automatische piloot. Mijn automatische piloot die in eerste instantie werd bestuurd door mijn ervaringen en zelfbeeld.

In het moment zijn

Ik besloot me over te geven aan de kleine wereld waar ik in beland was. Geen als-dit-dan-dat-scenario’s meer in mijn hoofd. Ik lag hier nu in dit ziekenhuisbed en bedacht me elk moment van de dag wat op dat moment goed voelde om te doen. Of juist niet doen. Elke dag was er letterlijk weer één. 

Deze ervaring zorgde voor de ommekeer in mijn belevingswereld, een kanteling van mijn zelfbeeld.

“Van je-bent-niet-goed-genoeg naar kijk-eens-wat-je-kan. Niet meer hard oordelen over mijzelf en anderen, maar mij bewust worden van waarom ik bepaalde dingen deed zoals ik ze deed en waarom anderen bepaalde dingen deden zoals zij die deden.”

Dit is het einde van een citaat uit mijn boek Oordeel zacht, van tunnelvisie naar wijsheid.

Een zaadje van bewustwording

Zo’n kantelpunt als ik toen heb gevoeld, voel ik nu ook nu ik mijn onlangs gepubliceerde boek, Oordeel zacht. Het is mijn eigen kantelpunt. Door mijn eigen verhaal te vertellen, hoop ik een verschil te kunnen maken in het leven van anderen en hen herkenningspunten te bieden. Al is het maar een heel zacht stemmetje in iemands hoofd dat af en toe zegt: ‘oordeel zacht’. Een zaadje van bewustwording over hoe je wijs communiceert of inter-acteert in een bepaalde situatie. Met jezelf en met anderen. 

Als maatschappij zijn we nu ook in een kantelpunt beland in hoe we met elkaar communiceren en met elkaar omgaan. We worden constant omringd met veranderingen en bijhorende tegenstrijdigheden. Het is overal. We leven in de beste wereld uit de menselijke geschiedenis, en toch gaat het slechter met de wereld dan ooit. We willen duurzaamheid in een materiële westerse samenleving. Zo willen we sustainable kleding kopen online, een hybride auto rijden en kopen we bio groente verpakt in… plastic. Het is helemaal niet makkelijk om mens te zijn.

Leren zacht te oordelen

Het is niet eenvoudig om te gaan met al die veranderingen en tegenstrijdigheden. We houden er gewoon niet van om in een onbekende, onzekere of onduidelijke situatie of omgeving te verkeren. We houden het liever bij het bekende. En om in dat bekende wereldje te blijven, duwen we het liefst alles weg wat onbekend is. Hoe? Door te oordelen. Bewust of onbewust!

Onze natuurlijke reactie is om iemand de schuld te geven voor wat er gebeurt. Of we komen in actie en gaan protesteren om duidelijk te maken dat het zo niet langer kan. Echter, in plaats van het vinden van een oplossing, leidt dit juist tot verdeeldheid terwijl we verbinding zoeken. Is dat nou echt de enige oplossing?

Ik voel heel sterk dat nu het moment is om mijn boek, de paradox, Oordeel zacht de wereld in te brengen. Het geeft mensen praktische handvatten en biedt houvast. Het is tijd om de verwarring die er is juíst zichtbaar te maken. Zo creëren we ruimte en openheid en de mogelijkheid om met zachtheid te kunnen zeggen:

“het is OK dat je de verwarring voelt, want het kan niet anders. Het is OK om te oordelen, want je kunt niet niet oordelen. Maar, probeer eens ‘zacht’ te oordelen.”

Leren accepteren (het haalt spanning weg)

Zacht oordelen helpt je te accepteren dat we in een verwarrende wereld leven met enorm veel veranderingen en verschillende situaties de hele dag door waarmee we moeten omgaan. 

Accepteer dat we niet niet kunnen oordelen. Voel je wat het met je doet als je kunt accepteren dat de situatie waar je nu in zit, is wat het is? Wat het doet als je kunt accepteren dat iemand wellicht totaal anders denkt over bepaalde onderwerpen dan jij? En hoe voelt het om te accepteren dat je bent wie je bent? Het zorgt voor ontspanning omdat het de spanning wegneemt van de drang tot weerstand. 

Accepteren is dus niet een synoniem voor ‘Ja en Amen’ zeggen, of achteroverleunen of apathisch worden. Nee, accepteren is actief. Het is hard werken want je moet uit de groef van eigen verwachtingen en aannames komen en een situatie, welke situatie dan ook, met openheid en wijsheid tegemoet treden. Een dat doe je door er juist in te gaan zitten en je te omgeven door het ongemakkelijke gevoel, die vervelende emoties. De stap zetten naar het onbekende en onzekere, zonder weerstand.  

Of in de woorden van Gregory Kramer: “De geest die kan accepteren is stabieler dan de geest die grijpt of wegduwt. Deze geest kan rusten in de stroom van de steeds veranderende ervaring.”

Accepteren dus, maar wat dan? 

Door de situatie te accepteren zoals deze is, ontstaat er zicht op de keuzes die je hebt in hoe je gaat reageren. Omdat je een meer ontspannen houding hebt, breek je uit je tunnelvisie en de automatische reactie. Je overziet beter de opties die er op dat moment zijn, en kiest voor wat voor jou op dat moment het beste voelt.

Zachtheid -vriendelijkheid- naar jezelf, de ander en de situatie kan je helpen om deze keuze te maken. Die zachtheid komt vanzelf als je bedenkt dat alles wat een ander doet (en zelfs jijzelf doet), vanuit een goede intentie gebeurt. Een glimlach kan al wonderen doen. Dat kan het kantelpunt van verdeeldheid naar verbinding terugbrengen. Het brengt de wijsheid in ons weer naar het oppervlak. Want wijsheid is de kunst om in elke situatie juist te oordelen.

Probeer het eens, want iedereen kan zacht oordelen. 

Meer over het boek Oordeel Zacht

Het boek Oordeel zacht, van tunnelvisie naar wijsheid maakt je bewust van het meest basale fenomeen dat je onbewust de hele dag stuurt; je oordelen. In haar boek beschrijft Anne-Barbara haar zoektocht naar het waarom van oordelen, de gevolgen van oordelen en de transformatie naar zacht oordelen. Van onbewust automatisch reageren naar bewuste response geven, waardoor vertrouwen, verbinding en veerkracht ontstaan wat leidt tot wijsheid bij elke interactie met jezelf en anderen. Een must-read als je wilt begrijpen waar dat gevoel van hectiek, negatieve energie, ruis op de lijn of het constante moeten vandaan komt en er iets mee wilt. Online verkrijgbaar bij Bravenewbooks als paperback en e-book.