Lezersvraag! Kun je wennen aan de korte donkere dagen in het Hoge Noorden?

Geregeld krijgen we op de redactie vragen binnen van lezers. Bijvoorbeeld over heel specifieke onderwerpen als gezondheid, taalkwesties en wat je moet regelen voor een emigratie. Soms ook reacties naar aanleiding van een persoonlijk blog. Of gewoon luchtige nieuwsgierige vragen. Maar eigenlijk allemaal vragen die een reactie verdienen en dat proberen we dan ook naar eer en geweten te formuleren. Vanaf nu zullen we één keer per maand een vraag uitlichten en publiceren op ons platform.

Deze maand is dat de vraag van Marisca: “Ik ben wel benieuwd in hoeverre het wennen is aan de korte donkere dagen als Nederlander.”

Sneeuw verlicht de donkere dagen

Wereldwijf Ruth woont in British Colombia, Canada, en reageert als eerste: “De dagen zijn hier niet persé korter dan in Nederland, maar wel donkerder, doordat er veel minder straatlantaarns (lees: nauwelijks) zijn. Ik merk dat ik, doordat we midden in de natuur wonen, heel erg mee ga met het ritme van de natuur hier in Canada. Ik ga rond 19 uur naar bed, lees nog wat en val vroeg in slaap. Het voelt goed en is ergens ook logisch, want dieren doen ook een winterslaap. Er staat een mooi stuk over in het boek ‘Wintering’, een aanrader om te lezen voor iedereen die in een streek woont waar de winters lang en de dagen kort zijn. Of als je gewoon nieuwsgierig naar dat ritme bent natuurlijk!”

“Oh en wat me nu ook te binnen schiet”, gaat Ruth door, “die winter voelt hier eigenlijk helemaal niet zo donker, want overdag woon ik in een witte lichte snowglobe en dat is zo’n verschil met druilerige donkere Hollandse winters.”

Saskia heeft jaren nabij Chicago gewoond, een gebied in de VS dat bekend staat om de flinke winterstormen en lange winters. Ze beaamt wat Ruth vertelt: “De witte deken die bij de winter hoort, maakte de dagen lichter. Helemaal als de zon scheen en dat was gelukkig vaker wel dan niet. De sneeuw schitterde je tegemoet en ook ’s avonds en ’s nachts kwam er nog ‘licht’ vanaf. De lastigste maanden waren toch wel april en – als we pech hadden – mei. De dagen lengden dan wel, maar overal was de sneeuw een grijzige ijsmassa geworden en dat maakte de wereld somberder. Lake Michigan koelde tijdens de winters zo af dat het ook nog even duurde voordat de voorjaarszon de buitentemperaturen echt beïnvloedde. Het Lake-effect noemden we dit. Omgekeerd, bleef de warmte langs het meer ook wat langer aanhouden terwijl het 10 kilometer landinwaarts al echt kon vriezen. Die tijd van het jaar, konden we niet wachten tot de zomer losbarstte en tot in oktober aanhield.”

Vitamine D uit een potje

Esther woont in in Zweeds Lapland en bekent dat zij eigenlijk de lange, lichte zomers juist moeilijker vindt. “De donkere periode is hier ook veel korter dan veel mensen denken”, vertelt ze, “en bovendien magisch mooi, dus dat maakt veel goed. De sneeuw maakt dat het als het donker is toch vrij licht is, zeker met half tot volle maan. Vanaf januari worden de dagen hier snel langer en in april begin ik alweer last te krijgen van hoe vroeg de zon opkomt.”

Wel snakt Esthers lichaam soms naar zon. Of zoals ze zelf zegt, “waarschijnlijk naar vitamine D en dat slik ik dan ook extra. Sindsdien is dat veel minder. De na-winter vind ik vervelend want dan zijn bij ons de dagen al erg lang, maar ligt er nog maandenlang sneeuw en kun je nergens het bos in. Het is geen mooi winterweer meer, maar geen echte lente ook. Sneeuw die wegsmelt, de grond bevroren, alles nat en drassig. En dat duurt gerust tot ver in mei. De sneeuw is meestal wel bijna helemaal weg, maar het is nog altijd koud en het kan nog nat sneeuwen! De zomer is dan ook heel erg kort en intens. Eind augustus/september vriest het soms alweer bij ons. Haha, dit is een heel (seizoen)jaarverslag geworden!”

Extra genieten van de lente en zomer

Ook Susan woont alweer een paar jaar in Zweden. Zij vindt vooral het laatste stukje van de winter lastig. “Ik verlang dan met heel mijn lijf naar de lente. Tegen die tijd ben ik de korte dagen waarin ik in het donker naar mijn werk vertrek en pas weer in het donker thuiskom echt zat. Die dagen dat het enige daglicht dat ik zie, via de ramen op mijn werk komt”. Ze vertelt verder: “De eerste zonnestralen en langere dagen worden hier dan ook standaard in de buitenlucht benut. Maar”, vertrouwt ze ons toe, “sinds ik in Zweden woon en de korte dagen echt bewust meemaak waardeer ik de lente en zomer zoveel meer.”

Amanda, die ook in Zweden woont, vult aan: “Het is zeker wel wennen, maar de korte dagen vallen me toch mee. Ik probeer mijn dag eraan aan te passen en in de ochtend al naar buiten te gaan voor daglicht. In de stad zijn overal lichtjes en ook de mensen zelf zetten lampjes voor het raam. En als er sneeuw ligt is het eigenlijk best wel licht. Maar”, bekent ze, “tegen het einde van de winter komt de UV lamp eraan te pas.”

De donkere dagen in Nederland in retrospectief…

Korte dagen in Zweden of Canada? Alles is toch relatief want laten we vooral ons eigen kikkerlandje niet vergeten. Zeker als je langere tijd in de tropen hebt gewoond, is de Hollandse winter ook omschakelen. Wereldwijf Karien kan daarover meepraten want na járen in de warme tropen, woont ze weer in Nederland. Haar reactie? “Ik vind het na een lang verblijf op de evenaar nogal wennen aan de korte donkere dagen in Nederland… Ik kreeg subiet een heuse winterdepressie en heb een UV lamp gekocht en dat werkt heel aardig. En ja, ook vitamine D slikken…. De reacties van alle wereldwijven hierboven vind ik dan ook wel interessant want voor mij is Nederland al meer dan donker genoeg!”

Ook leuk! Wereldwijf Esther uit dit artikel deelt geregeld video’s die een inkijkje geven in haar leven in Lapland. Nieuwsgierig? Bekijk ze allemaal hier!