Lina (50): “Dans was mijn redding”

Elke week deelt Team C verhalen van mensen die persoonlijk of professioneel te maken hebben met intiem partnergeweld. Co-founder Femke sprak met Lina (*), die inmiddels met haar nieuwe man als expat in Azië woont. Dit is haar verhaal. 

Ik was vierentwintig toen ik hem voor het eerste ontmoette. Ik zag hem op de kermis in Brabant en wist: “Deze wil ik!” Dat had ik daarvoor nog nooit gevoeld.

Zijn veilige haven

Hij was Frans en kwam uit een welvarende familie, in tegenstelling tot ik. Zwart haar, prachtige ogen, mooi lichaam en een zongebruinde huid. Ik was in de wolken toen hij mij ‘uitkoos’ als zijn vriendin. 

Achteraf gezien was de relatie van meet af aan uit balans. Ik wilde zò graag gezien worden – door hèm gezien worden – dat ik alles deed om bij hem in de smaak te vallen. We spraken bijvoorbeeld altijd af waar hij woonde, 120 kilometer van mijn huis. Daar voelde hij zich veilig. Hij wilde geen moeite doen om mij te zien. Waar ik woonde en werkte, vond hij te ver weg. Zijn eigen omgeving was zijn veilige, controleerbare haven.

Veiligheid was echt een ding voor hem. Hij was altijd bang dat hij aangevallen zou worden. Jaren later zou een relatietherapeut ons vragen wat we in de vitrinekast zouden zetten, als we die hadden. Ik spaar antieke muziekdoosjes, dus antwoordde dat. Maar, zijn antwoord was dat hij er messen en andere wapens in zou zetten. Hij zag dat als kracht, waaraan hij zijn identiteit ontleende. 

Emotionele manipulatie

Toen we twee maanden verkering hadden, vroeg hij mij om geld om zijn fors opgebouwde krediet af te betalen. Ik had een goede baan en had inmiddels spaargeld opgebouwd. Ik geloofde in hem en in ons, dus gaf hem het geld. Hij zei niet eens dankjewel. Voor hem was dit vanzelfsprekend. En ik ging daarin mee.

In het begin prees hij mij naar de buitenwereld, maar verder had hij meestal geen tijd, geen zin en geen ruimte voor mij.  Zo ging het altijd: hij duwde me weg, trok me even dichtbij en duwde me dan weer weg. Ik smachtte naar zijn aandacht. Als ik een kruimel kreeg, ging ik daar zò hard op! Hij maakte onuitputtelijk gebruik van mijn intens grote liefde voor hem. Nu weet ik dat hij mij emotioneel mishandelde, maar dat wist ik toen nog niet. Hij had toen ook nog geen fysiek geweld gebruikt. 

Het is voor een buitenstaander misschien moeilijk te begrijpen waarom ik hier in mee ging. Ik denk dat het in mijn geval ook komt door mijn voorgeschiedenis. Ik ben opgegroeid in een gezin waar continu extreem geweld was. Mijn vader was alcoholist en beroepsoplichter. Daar heeft hij ook voor in de gevangenis gezeten.

Twee totaal verschillende werelden

Als kind werd ik door mijn ouders ingezet voor hun scams. Als ik daar niet aan meewerkte, was er geweld. Als ik er wel aan meewerkte trouwens ook. Gebroken ribben, gaten in mijn schedel, bloedneuzen: veel werd ‘opgelost’ met zowel geestelijk als lichamelijk geweld. Wilde ik niet eten? Dan duwde mijn vader het eten letterlijk door mijn strot. Of hij sloot me op in een donker hok waar ik heel wat uren heb doorgebracht.

Er waren wel signalen opgevangen op mijn school, maar die werden vervolgens genegeerd. Er werd niets gedaan. Ik zat op de Vrije School. Daar is alles wollig, sprookjes, blokfluiten, borduren. Het contrast met thuis was zò groot dat ik daar als kind alleen maar verder van in de war raakte. Als mensen mij vroegen of ik OK was, loog ik om erger te voorkomen. Ik was altijd heel onzeker, op mijn hoede en erg bang om iets verkeerds te doen.

Mijn talent was mijn redding 

Op mijn dertiende ging ik op ballet. Ik had talent. De eigenaresse liet mij dansen, ook al betaalden mijn ouders de rekening vaak niet. Dat was mijn redding. Toen ik 17 was, deed ik auditie bij vier dansacademies. Ik werd bij alle vier aangenomen en koos voor Amsterdam.

Dans was mijn redding, maar het was een zware tijd. Het is een high pressure omgeving, waar je keihard bekritiseerd wordt en jezelf continu moet bewijzen door de grens steeds verder op te rekken. Iemand met mijn voorgeschiedenis is geconditioneerd om te pleasen, om te geven tot je erbij neervalt. Het hele concept ‘grens’ was mij letterlijk vreemd. Niet alleen in dans, ook in relaties. Verder had ik niets. ’s Ochtends bezorgde ik post, daarna de hele dag trainen. ’s Avonds maakte ik een buurthuis schoon of gaf ik balletles. Zo kon ik mijn levensonderhoud en studie betalen en iets opbouwen. 

Na mijn studie danste ik in verschillende shows, dansgezelschappen en gaf ik veel balletlessen. Ondertussen haalde ik de PABO, zodat ik iets zou hebben na mijn danstijd. In totaal rondde ik vier HBO-opleidingen af. Ik werkte op verschillende dans- en basisscholen, daarna op de PABO en later richtte ik een bedrijf op, dat creatieve weekenden en vakantieweken organiseerde voor kinderen met gedragsproblematiek.

Zakelijk ging het me echt voor de wind, privè was het een drama. Mijn ex en ik waren inmiddels getrouwd en we hadden kinderen. Ik werkte erg hard, hij werkte vaak niet. Hij pinde er vrolijk op los, draaide zijn eigen programma, hield nooit rekening met mij of met de kinderen en behandelde mij als personeel. Als ik hem daarop aansprak, werd ik met veel theater vernederd. Hij deed mij dan stampvoetend en honend na, alsof ik een klein kind was. 

Grenzen aangeven

Uiteindelijk zette hij ook fysiek geweld in, toen wist ik dat ik deze relatie nooit zou kunnen winnen. Toch zag ik mijzelf niet als slachtoffer, maar als sterke, onafhankelijke vrouw. Ik had toch een succesvol bedrijf, waarmee ik een huis had gekocht en mijn gezin onderhield? Ik wist niet hoe ik grenzen moest aangeven.

Daardoor had hij altijd vrij spel. Want als het uit de hand liep, dan zocht ik de oorzaak bij mezelf en ging ik nog harder mijn best doen om het hem naar de zin te maken. Totdat ik erachter kwam dat hij altijd met andere mensen bezig was. Ik vertrok met de kinderen en liet verder alles achter. Ik dacht: “Hij gaat mij missen en smeken om terug te komen.” Een week later trok de vrouw waar hij zogenaamd geen relatie mee had bij hem in. Toen pas viel bij mij het kwartje. Daarna ben ik helemaal in elkaar gestort. 

Wat ik vrouwen wil meegeven

Inmiddels ben ik jaren verder. Mijn trauma is nog niet geheeld. Wel heb ik een fijn leven opgebouwd. Ik ben opnieuw getrouwd, met een hele fijne man en woon als expat in Azië. Wat ik vrouwen mee wil geven? Oei, waar moet ik beginnen! Geweld is heel complex. Neem als voorbeeld mijn vader, die in zijn jeugd zelf ook slachtoffer was. 

Geweld treedt als een soort sluipmoordenaar je leven binnen en alles lijkt uit je handen te vallen. Langzaam maar zeker verlies je de regie over je eigen leven. Als je er middenin zit, zie je de wereld echt door een andere filter. Als hulpvaardige omstander moet je daar echt van doordrongen zijn.

Wat voor mij het verschil had gemaakt? Als er iemand was geweest die er “echt” voor mij was en mij gesteund en omarmd had. Of als iemand in een vroeg stadium de zwaar verstoorde emotionele balans inzichtelijk had gemaakt. Heel concreet, zonder oordeel, drie grote cirkels op een vel papier: wat wil je, wat geef je en wat krijg je. Dan was het meteen veel meer duidelijk geweest. 

Elke vrouw veilig

Geweld is wereldwijd het grootste maatschappelijke probleem van vrouwen. Veel vrouwen hebben er dagelijks mee te maken. Direct of indirect. Laten we met elkaar de uitdaging aangaan om de wereld een beetje beter te maken en een plek te zijn waar elke vrouw veilig is en zich veilig voelt. 

Elke vrouw veilig! Bij De Wereldwijven zullen we wekelijks verslag doen over dit onderwerp vanuit verschillende perspectieven. Heb jij een vraag, expertise, idee voor een lokale actie, handig contact of een verhaal dat je met ons wil delen? Neem dan contact op via redactie@dewereldwijven.com. Alle informatie wordt strikt vertrouwelijk behandeld.

(*) Lina’s echte naam is bekend bij de redactie.