Nicole van Gelder, “geef vrouwen ruimte om zichzelf te zijn”

Iedere week deelt Team C verhalen van mensen die persoonlijk of professioneel te maken hebben met intiem (ex-)partnergeweld. Co-founder Femke sprak met Nicole van Gelder (MSc.), promovenda bij het SAFE project van de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboudumc. 

Een druk bezette agenda, zeven uur tijdsverschil: het duurt even voordat Nicole en ik elkaar eindelijk spreken. Het was het wachten meer dan waard! Nicole is enorm bevlogen over haar werk en vastberaden om de wereld via onderzoek en educatie veiliger te maken voor vrouwen. 

Eerst maar even het begin. Hoe ben je hierin terecht gekomen? 

Nicole vertelt: “Ik heb een achtergrond als pedagoog. Tijdens en na mijn studie Orthopedagogiek en Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken aan de Universiteit Utrecht heb ik een aantal jaar als ambulante hulpverlener en onderzoeksassistent gewerkt. Mijn broer is huisarts en was in die tijd bezig met een promotieonderzoek bij de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboud umc. Hij moedigde me aan om mijn cv naar de afdeling te sturen omdat zij ook onderzoeksprojecten uitvoerden die voor mij, met mijn achtergrond in sociale wetenschappen, interessant konden zijn. Eind 2017 werd ik benaderd met de vraag of ik interesse had in een promotieplek bij SAFE. Het sprak me meteen aan.”

Wat is het SAFE project? 

Nicole: ‘SAFE is een platform waar vrouwen anoniem en op een laagdrempelige manier toegang krijgen tot informatie over intiem (ex-)partnergeweld. Ze kunnen informatie krijgen, onafhankelijk advies inwinnen, of inzicht krijgen in de soorten hulpverlening die voor haar situatie relevant zijn. Je vindt er ook verhalen van ervaringsdeskundigen en een forum. Het project is in 2018 van start gegaan. Inmiddels hebben ruim duizend vrouwen zich aangemeld bij SAFE en hebben 198 vrouwen aan ons onderzoek meegedaan.’ 

Waarom is SAFE opgericht? 

Nicole: ‘In de zorg en wetenschap wordt al langer nagedacht over hoe we meer vrouwen kunnen bereiken die te maken hebben met intiem (ex-)partnergeweld. Geweld tegen vrouwen is een heel groot, maatschappelijk probleem. Het speelt echt in alle lagen van de bevolking, dus ook bij hoogopgeleiden carrièretijgers – en bij expats. Het taboe is groot, de drempel om hulp te zoeken enorm hoog. Dat heeft verschillende oorzaken, bijvoorbeeld angst voor escalatie. Daarnaast herkennen veel vrouwen hun eigen situatie niet als ‘geweld’. Dat geldt vooral bij economisch of psychisch geweld, maar zeker ook bij fysiek en seksueel geweld. 

SAFE is opgericht omdat we de drempel tot hulp wilden verlagen. Via het SAFE platform geven we meer informatie over de verschillende soorten geweld en wat voor hulpverlening er mogelijk is. Zo krijgen vrouwen inzicht in hun situatie en kunnen ze zelf bepalen wat de volgende stap is. Het is anoniem en onafhankelijk: zij heeft de regie. Dat laatste is essentieel.’

Wat wil je vrouwen meegeven, die iemand willen helpen? 

Nicole: ‘Het kan heel lang duren, soms maanden of jaren, voordat een vrouw besluit – of de mogelijkheid heeft – om uit de relatie te stappen of hulp te zoeken. Als je vermoedt dat iemand met intiem (ex-)partnergeweld te maken heeft, moet je vooral niet oordelen of pushen en je hoeft ook niet direct over geweld te beginnen. Zeg bijvoorbeeld niet: ‘je moet nu bij hem weg!’ of ‘als het echt zo erg is, waarom ben je dan nog steeds bij haar?’.

Dat werkt averechts. Soms wil een vrouw ook helemaal geen relatiebreuk, ze wil dat het geweld stopt. Dat is een belangrijk onderscheid. Als buitenstaander kan dat heel frustrerend zijn, zeker als zij haar situatie niet als intiem (ex-)partnergeweld kan of wil herkennen. Bedenk dan dat een relatie vrijwel nooit alleen maar ‘slecht’ is. Ja, haar partner is nú gewelddadig. Maar hij of zij is óók diegene waar ze ooit al die leuke dates mee had, zo’n mooi huwelijksfeest, met wie ze kinderen kreeg, etc. Zij moet gaan inzien dat haar partner nú niet veilig meer voor haar is. Uiteindelijk is dat háár proces, ook al ben je het er misschien niet mee eens of vind je het moeilijk om haar te begrijpen.

Wat vooral goed werkt is dat je haar steeds opnieuw laat weten dat je er voor haar bent. Erken de complexiteit van haar situatie en haar gevoel. Geef haar de vrijheid om zichzelf te zijn en het tempo te bepalen. Vraag hoe je haar daar het beste in kan ondersteunen. Zo geef je haar vertrouwen en regie, waardoor ze niet compleet geïsoleerd raakt en sneller geneigd zal zijn om toch hulp te zoeken. SAFE kan daarbij helpen.’ 

Wil je meer weten over SAFE? Kijk dan naar dit filmpje. 

Elke vrouw veilig

Geweld is wereldwijd het grootste maatschappelijke probleem van vrouwen. Veel vrouwen hebben er dagelijks mee te maken. Direct of indirect. Laten we met elkaar de uitdaging aangaan om de wereld een beetje beter te maken en een plek te zijn waar elke vrouw veilig is en zich veilig voelt. 

Elke vrouw veilig! Bij De Wereldwijven zullen we wekelijks verslag doen over dit onderwerp vanuit verschillende perspectieven. Heb jij een vraag, expertise, idee voor een lokale actie, handig contact of een verhaal dat je met ons wil delen? Neem dan contact op via redactie@dewereldwijven.com. Alle informatie wordt strikt vertrouwelijk behandeld.