Juriste Ariane (57): “Hij leek mijn Mr. Darcy…”

Elke week deelt team C verhalen van mensen die persoonlijk of professioneel te maken hebben met intiem (ex-)partnergeweld. Co-founder Femke sprak met ervaringsdeskundige Ariane (*), die na decennia buitenland weer in Europa woont. Dit is haar verhaal.

Ken je die reclame uit de jaren ’80? Een slimme meid … juist ja, die. Nou, dat hoefde je deze meid geen twee keer te zeggen! Ik wás op mijn toekomst voorbereid, alleen niet op dit. 

Mijn leven op rolletjes

Ik ben opgegroeid omringd door bossen. Mijn ouders hechtten veel waarde aan maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het idee dat je moet woekeren met je talenten ten dienste van de maatschappij, is mij met de paplepel ingegoten. Ze stimuleerden mij om hard te studeren en om steeds weer het beste uit mijzelf te halen. 

Na de middelbare school ging ik rechten studeren. Ik was enorm gedreven in alles wat ik deed, genoot met volle teugen van het studentenleven en studeerde na vier jaar af. Na mijn studie had ik direct een baan en werkte voornamelijk in Den Haag. Ik had een riant salaris, bouwde een klein vermogen op en had in mijn mid twenties al mijn tweede huis gekocht. Tegenslag kende ik niet.

Via zijn zakenpartner ontmoette ik hem en we hadden iets gemeenschappelijks: “both being lawyers“, zei hij toen hij aan mij werd geïntroduceerd. Zijn nobele voorkomen, goede manieren en gedistingeerde accent. Hij was als Mr. Darcy – the perfect English gentleman – maar dan in levende lijve. 

De regie langzaam kwijt

Hij ‘verzamelde’ assets om zijn succes imago te onderschrijven en ik hoorde daar bij. Hij omgaf zich bijvoorbeeld graag met high society en ging naar recepties en gala’s. Ik ging overal mee naartoe en ging helemaal op in zijn wereld, maar hij niet in die van mij. Langzaam werd ik geïsoleerd van mijn echte identiteit, mijn familie, vrienden en cultuur. Dat begon klein en onschuldig. Hij wilde bijvoorbeeld niet dat ik Nederlands sprak. Alles moest in het Engels, ook als ik met mijn Nederlandse vriendinnen praatte. Ook bepaalde hij hoe ik mij moest kleden, zeker als we naar ‘zijn’ functies gingen.

“Ik herkende het niet als ‘coercive and controlling behavior’. Nu weet ik dat hij mij toen al aan het conditioneren was. Stapje voor stapje, totdat ik de regie over mijzelf en mijn leven volledig kwijt was.”

Soms denk ik wel eens dat mijn drive mij hier opbrak. Ik was een ‘slimme meid’ en hij maakte daar dankbaar misbruik van. Hij manipuleerde mij met complimenten, appelleerde aan mijn schuldgevoel en bespeelde mijn intrinsieke motivatie om het altijd nóg beter te willen doen. Hij zei dan “Your English is so good! Dutch is really hard for me. I only live in Holland for you.”

Ik zat graag in zijn team, we waren toch partners? Eerst sprak ik thuis alleen nog maar Engels, later ook met vriendinnen en uiteindelijk zelfs met mijn familie. Ik werd een soort expat in eigen land, raakte steeds verder geïsoleerd. Ik mocht geen Nederlands eten meer koken, geen Nederlandse televisie meer kijken, etc. Met die kleding ging het net zo. Eerst zei hij nog: “Wear this dress for me, it will make a good impression.” Later scheurde hij kleding die hem niet beviel, letterlijk van mijn lijf. 

Happen naar lucht

Ook financieel zag hij mij als asset. Wij zouden ons eerste huis samen kopen. Ik had een vaste baan, hij was net gestart als ondernemer en had alleen zijn studie als onderpand. Ik stelde voor om het huis op mijn naam te zetten, zodat we geen risico zouden lopen. Hij was diep beledigd. “You think I’m a bad businessman” en “you don’t trust me“, beet hij me toe. Ik zwichtte voor zijn emotionele druk en tekende het koopcontract op zijn voorwaarden, ook al wist ik dat het juridisch onverstandig was. 

Hij gebruikte steeds vaker dwang om zijn zin te krijgen. Hij pakte de slachtofferrol, verweet mij van alles. Telkens als hij dat deed, zocht ik de oorzaak bij mijzelf en deed ik nog harder mijn best. 

Op vakantie met zijn ouders hadden we aangrenzende kamers in een hotel. We waren uitgenodigd voor een diner. Ik maakte mijn toilet in de badkamer terwijl hij televisie keek. Het hotel was gehorig en ik vroeg hem om het geluid iets zachter te zetten. Hij deed het. Daarna kwam hij de badkamer in. Hij keek me recht aan, zijn toon was ijzig kalm. “So, this is what you want? Little Miss Perfect always gets her way, doesn’t she?“, zei hij. Hij stak zijn arm uit en liet de afstandsbediening in het volle bad vallen. In een reflex boog ik voorover, om de afstandsbediening uit het water te pakken.

“Hij gaf me een harde duw, ik viel met kleding en al in het water en begon te huilen. ‘Shut up’, siste hij mij toe. Ik begon alleen maar harder te huilen. Hij greep mijn nek en duwde mijn hoofd onder water.”

Elke keer als ik boven water kwam, duwde hij mij weer onder. Ik dacht, ik ga dood. Ik trad buiten mijzelf, had geen besef meer van tijd. Zijn moeder hoorde het rumour. “Is everything allright?“, riep ze vanuit de andere kamer. Hij liet me los en liep de badkamer uit. Ik was verdoofd, doodsbang. Ik kleedde mij trillend aan en ging mee naar het diner.  “You’re awfully quiet darling…are you feeling ok?’”, sprak hij, toen we bij ons gezelschap aanschoven. Ik knikte met een glimlach en ging zitten, alsof er niks was gebeurd. 

Spel van aanhalen en wegduwen

In de jaren daarna gebruikte hij steeds vaker geweld. Niet alleen psychisch en fysiek, ook financieel. We woonden in de Pacific, waar hij naam had gemaakt als strafpleiter. Het land was een paradijs, mijn huwelijk een hel. We hadden prachtige kinderen en een mooi landhuis in de countryside. Hij controleerde mij volledig, bracht alles onder een paraplu van nobility. “I’ll be honored to take care of everything“, zei hij, “so you can focus on motherhood.” Ik viel er altijd voor. Hoewel ik continu verkrampt op mijn tenen liep, heb ik ook dit al die jaren nooit als ‘geweld’ herkent. Je bent zo geconditioneerd, psychisch en emotioneel zo ontheemd, dat je het zelf echt niet meer in de gaten hebt. Ondertussen had ik totaal geen zicht meer op onze financiën en kon ik ook nergens meer bij. 

Toch kon hij zó attent zijn! Tegen het eind van ons huwelijk bracht hij mij een aantal maanden elke ochtend Engelse thee op bed, vaak zelfs met een roos op het dienblad. Dat aanhalen en wegduwen, ‘liefde’ en haat, is enorm verwarrend. Je gaat aan alles twijfelen, vooral aan jezelf.

Op een ochtend zag ik dat zich poeder op de bodem van het theekopje bevond. Kort daarop kondigde hij aan dat hij wilde scheiden. Ik schrok en smeekte hem dit de kinderen niet aan te doen. Ik had niet door hoe levensgevaarlijk mijn situatie op dat moment was. Totdat ik werd opgehaald door de lokale politie en met twee plastic tassen uit mijn huis werd gezet.

“Alles had hij van mij afgenomen, zelfs mijn kinderen. Dat laatste brak mij. Ik belandde in een hostel en op de slaapzaal las ik de dagvaardingen: daar werd ik eindelijk wakker.”

Het is een illusie dat bij scheiding de mishandeling ophoudt. Vaak escaleert het juist omdat je voor hem niet langer een asset bent, maar een liability. De rechtbank en andere instanties worden nietsvermoedend ingezet om de vrouw verder te terroriseren. Als strafpleiter kende hij alle trucs en hij had overal connecties: bij politie en justitie, zelfs bij de vrouwenopvang. Hij was maandenlang bezig geweest om een gefingeerde zaak te construeren waarin niet hij, maar ík de dader was! “If my wife calls, don’t believe anything she says. She’s psychotic, aggressive and medicated!” Hij nam contact op met mijn familie, bij mijn vriendinnen ging hij langs met cadeaus. Ik kon geen kant meer op. 

Verloren zaak

Toen mijn zaak bij de rechter voorkwam, stond ik 3-0 achter. Hij loog dat ik een gevaar voor mijzelf en mijn omgeving was en daar ook medicijnen voor slikte. Alles viel op zijn plek, voor het eerst zag ik hem echt voor wie hij was. “No one will ever believe you“, zei hij minachtend. Ik heb jarenlang gevochten om mijn recht te halen. Helaas is het alleen in financiële zin gelukt: daar was het bewijs heel concreet. 

Inmiddels ben ik alweer jaren gelukkig hertrouwd en woon ik in Europa. Mijn kinderen studeren, ik zet mij internationaal in voor bewustwording ten aanzien van de verschillende vormen van mishandeling. Dit doe ik met o.a. organisaties in Nederland, Engeland en de Pacific. Ik geef cursussen aan slachtoffers en binnenkort ook aan daders. Verder heb ik een roman geschreven, die ik op korte termijn hoop te publiceren.

Er moet echt veel meer aandacht komen voor de verschillende vormen van geweld, met name ook voor de financiële kant. Dat begint met de beeldvorming. Dit gaat niet alleen over ‘zielige’ bijstandsmoeders, het gaat ook over succesvolle juristen met een galajurk en een parelketting. Wat ik vrouwen wil meegeven? You are not alone! Zorg dat je de signalen herkent en dat je altijd controle over je financiën hebt. Uiteindelijk is een ‘slimme meid’ ook hierop voorbereid.

Elke vrouw veilig

Geweld is wereldwijd het grootste maatschappelijke probleem van vrouwen. Veel vrouwen hebben er dagelijks mee te maken. Direct of indirect. Laten we met elkaar de uitdaging aangaan om de wereld een beetje beter te maken en een plek te zijn waar elke vrouw veilig is en zich veilig voelt. 

Elke vrouw veilig! Bij De Wereldwijven zullen we wekelijks verslag doen over dit onderwerp vanuit verschillende perspectieven. Heb jij een vraag, expertise, idee voor een lokale actie, handig contact of een verhaal dat je met ons wil delen? Neem dan contact op via redactie@dewereldwijven.com. Alle informatie wordt strikt vertrouwelijk behandeld.

(*) Ariane’s echte naam is bekend bij de redactie