SER-topvrouw Ester Wijnen ging viraal op LinkedIn: “Het voelde als bevrijding”

In juli 2020 schreef managementconsultant en interimmanager Ester Wijnen op LinkedIn dat ook zij slachtoffer was van partnergeweld. Haar post ging viraal. Sindsdien blogt zij, geeft lezingen en verschijnt regelmatig in de media. Zo zat ze aan tafel bij de talkshow M, stond in het Financieel Dagblad en trekt ze door heel Nederland om aandacht te vragen voor (ex-)partnergeweld onder hoogopgeleide, onafhankelijke vrouwen. In November 2021 verscheen haar boek ‘Jij bent het probleem’.

Femke en Annemarie van Team C spraken haar via Zoom. Hoe kan het dat een hoogopgeleide, succesvolle vrouw in zo’n giftig huwelijk beland is? Belangrijker: hoe kom je er weer uit als je eenmaal in de spiraal zit van partnergeweld?  

De LinkedIn post over jouw ervaringen met (ex-)partnergeweld is ruim 1 miljoen keer bekeken. Wat was voor jou de aanleiding om jouw ervaringen op een zakelijk platform te delen? 

“Na mijn scheiding – nu zo’n 18 jaar geleden – heb ik nog jaren last gehad van mijn ex. Twee jaar geleden werd mijn jongste zoon 18. Er viel een last van mijn schouders. ‘Nu ben ik eindelijk vrij’, dacht ik. Op LinkedIn zag ik plots een bericht van een promovenda partnergeweld (redactie: Nicole van Gelder – [*] zie ook onderaan artikel) en ik mailde haar of er ook gegevens bekend waren over hoogopgeleide vrouwen. Ik had me in al die jaren nooit herkend in het stereotype beeld van slachtoffers ‘kwetsbare afhankelijke zielige vrouwen’. Zij bracht me in contact met een journalist en toen ik mijn verhaal na het interview teruglas, deinsde ik achteruit. Was het wel echt zo erg? Overdreef ik niet? Totdat ik me realiseerde dat precies dit mechanisme mij ook al die jaren gevangen had gehouden. Daarna deelde ik mijn verhaal op LinkedIn, als een soort daad van bevrijding. Ik had nooit gedacht dat het zoveel los zou maken. Toen mijn post viraal ging, besloot ik om door te pakken.”

Je geeft nu door heel Nederland lezingen en workshops over (ex)partnergeweld. Wat hoop je te bereiken? 

“Partnergeweld wordt nog altijd als een privéprobleem gezien. We praten er liever niet over, de schaamte is groot, zeker als je richting de buitenwereld bekend staat als stoere zakenvrouw. Partnergeweld past niet in dat plaatje. Met mijn boek en lezingen wil ik dat beeld bijstellen. Ik wil het taboe doorbreken, mensen ervan bewust maken dat het sociale beeld van slachtoffers niet klopt, zodat zij uiteindelijk sneller en beter geholpen kunnen worden.” 

Wij spreken regelmatig met ervaringsdeskundigen. Ons valt ook op dat het vaak zeer gedreven, talentvolle vrouwen zijn. Ze zijn gewend om heel kritisch naar zichzelf te kijken en zoeken de oorzaak steeds bij zichzelf. Zou je kunnen stellen dat zij hierdoor juist een hoger risico lopen? 

“Ik weet niet of er een direct verband is, maar het klopt dat partnergeweld zich juist ook voordoet bij succesvolle vrouwen. Zeker als je te maken hebt met een narcistische persoonlijkheidsstoornis of psychopathie, al wordt dat maar weinig officieel gediagnosticeerd. Daders met dit type pathologie richten zich vaak op sterke, empathische vrouwen omdat zij kwaliteiten hebben die ze in zichzelf missen. Ze hebben dat nodig om hun innerlijke leegte te vullen, ze zijn als een parasiet die je leegzuigt. Deze vrouwen snappen dat er iets heel erg misgaat in de relatie, maar leggen de verantwoordelijkheid in eerste instantie bij zichzelf. Ze gaan steeds harder lopen, nog harder hun best doen om het beter te maken. Zelf deed ik dat ook.” 

Heeft iemand in jouw omgeving ooit iets aan je gemerkt? 

“Nee, voor de buitenwereld had ik alles dik voor elkaar. Ik had in die tijd een goede baan bij Achmea, was getrouwd met een succesvolle bouwmanager en speelde op hoog niveau volleybal. Mijn omgeving heeft er nooit iets van gemerkt. Met uitzondering van mijn buurvrouw, met wie ik goed overweg kon. Zij sprak me ooit aan omdat ze vond dat ik me onderdanig gedroeg, als mijn ex erbij was. Ik werd in die tijd volledig opgeslokt door de waan van de dag, als een dolgedraaide hamster rende ik rond in het rad. Werk, nieuwe studie, twee jonge kinderen om voor te zorgen. Haar opmerking voelde op dat moment als een keihard oordeel. Dat kon ik er niet bij hebben, terwijl zij misschien juist probeerde te helpen. Toch helpt zo’n opmerking niet, vraag liever ‘Gaat het wel goed met je?’” 

Wat was voor jou uiteindelijk de trigger om uit je huwelijk te stappen? 

“Ik was al bij de huisarts geweest, omdat het echt niet meer ging. Relatietherapie had ik al voorgesteld maar daar wilde mijn ex niet aan. ‘Dat lossen wij zelf wel op, wij zijn hoogopgeleid’, zei hij er ook nog bij. Een lachertje achteraf natuurlijk. Hoogopgeleid zijn zegt helemaal niets. Ik vertelde de huisarts niet over het geweld, wel over de vele ruzies en conflicten. Daarna was het volgende plan: ik moet eerst mijn jongens laten dopen. Als ik er straks niet meer ben, kan Maria over hen waken. Zo ver was ik dus: dat is wat partnergeweld met je doet. Ik wist niet of ik er nog levend uit zou komen.”  

“Kort daarop ging mijn ex een weekend motorrijden met vrienden. Daardoor kon ik het weekend daarvoor met een vriendin naar een volleybaltoernooi. Voor het eerst in tijden kwam ik weer tot mezelf. Ik ontmoette mijn huidige partner, die niet in mijn sociale netwerk zat. In de maanden daarna werd hij mijn strohalm. Hij luisterde, oordeelde niet en was altijd bereikbaar. Ik deed er tien maanden over om te vertrekken, het was een strategisch proces om goed weg te komen. Na mijn vertrek heeft mijn ex me nog jaren lastiggevallen, het was op een gegeven moment gewoon opnieuw de hel. Je wordt af en toe wanhopig van zoveel psychische terreur. Zeven jaar na de scheiding volgde na een heftig incident een jaar met twee rechtszaken. Pas daarna kon ik echt emotioneel loskomen.” 

Welk advies zou jij ons willen meegeven? 

“Het is heel hard nodig dat professionals meer kennis krijgen over (ex-)partnergeweld. En dan met name intieme terreur, het geweldpatroon waarbij machtongelijkheid een rol speelt en er sprake is van dwingende controle. Er is behandelingsverlegenheid bij professionals. Door het gebrek aan kennis kunnen hulpverleners zich vaak moeilijk verplaatsen in het perspectief van het slachtoffer. Ook is er aversie tegen geweld tussen volwassenen en denken professionals soms ‘los het even lekker zelf op’. Ze geloven het soms gewoon niet dat het bestaat. Of de hulpverlener zegt dan: “Tja, ze gaat niet weg”, terwijl het slachtoffer alleen maar denkt: hoe kom ik hieruit?! Daarnaast is hulpverlening er te vaak op gericht om overal gedwongen samen uit te komen. Bij eenzijdig partnergeweld maak je het daardoor juist erger, omdat de machtsverhouding ernstig is verstoord. Als je dan samen aan tafel moet voor mediation of relatietherapie, kan de dader gewoon doorgaan met manipulatie en psychische terreur. Alles op ‘samen’ is een contra-indicatie. Daar is echt nog een wereld te winnen.”  

Ester geeft door heel Nederland lezingen over haar ervaringen met (ex-)partnergeweld. Op haar website lees je alles over haar activiteiten. 

Elke vrouw veilig!

Geweld is wereldwijd het grootste maatschappelijke probleem van vrouwen. Veel vrouwen hebben er dagelijks mee te maken. Direct of indirect. Laten we met elkaar de uitdaging aangaan om de wereld een beetje beter te maken en een plek te zijn waar elke vrouw veilig is en zich veilig voelt. 

Elke vrouw veilig! Bij De Wereldwijven zullen we wekelijks verslag doen over dit onderwerp vanuit verschillende perspectieven. Heb jij een vraag, expertise, idee voor een lokale actie, handig contact of een verhaal dat je met ons wil delen? Neem dan contact op via redactie@dewereldwijven.com. Alle informatie wordt strikt vertrouwelijk behandeld.