Zoveel jaren weg uit Nederland. Wie ben ik? En wat mijn identiteit?

Vijf jaar geleden richtten de Wereldwijven dit platform op. Toen durfden we niet te dromen dat we vijf jaar later nog steeds zoveel mooie storytelling zouden mogen publiceren. Wereldwijf Susan, was praktisch vanaf het begin één van onze vaste blogsters. Die vijf jaar zijn omgevlogen en dat realiseert ze zich als ze op een dag een pakketje in ontvangst neemt waarvoor ze zich moet identificeren.

Een moment van reflectie. Is ze nog steeds dezelfde Susan die vijf jaar geleden van Nederland naar Zweden verhuisde? Een mooie blog over wie je bent, of wordt ná een emigratie. Over identiteit. Over: wie ben ik?

Tijd om de balans op te maken!

“Je ID-kaart is bijna verlopen”, zei de vriendelijke dame toen ik me identificeerde om mijn bestelde pakketje in ontvangst te nemen. Ik kijk en inderdaad er staat april 2023… Alweer vijf jaar geleden dat ik middenin de rollercoaster van de emigratie zat. Waar is die tijd gebleven? 

Het is vandaag 10 maart en precies vijf jaar geleden dat we onze droom najaagden. De droom van een nieuw leven in Zweden werd voor ons werkelijkheid. Bestemming onbekend! Nou ja onbekend? Niet helemaal want we wisten dat we naar Zweden vertrokken en op dat moment waren ook huisvesting en baan bepaald, maar daar was ook alles mee gezegd. Wat er verder allemaal nog op ons pad zou komen, was nog een groot avontuur. Nu na vijf jaar is het leuk om de balans op te maken, zoals dat weleens mooi wordt gezegd.

Ik herinner me de eerste maanden vooral als hectisch en enorm vermoeiend. Vriendlief had al een arbeidsovereenkomst getekend met zijn nieuwe baas voordat we definitief verhuisden want financiële zekerheid is voor mij de basis voor een soepele emigratie. Ook hadden we al een huurcontract voor een leuk huisje in het bos weten te bemachtigen. En hoewel we in eerste instantie graag meteen iets wilde kopen, ben ik achteraf enorm blij dat we dat niet gedaan hebben. 

Niet zomaar een nummer, maar je identiteit

De eerste week zijn we meteen aan de slag gegaan met het regelwerk. Eerder kon niet omdat dat gewoonweg niet eerder mag zonder een officiële verhuisdatum. Dus op dag één stonden wij met al onze papieren bij het kantoor van Skatteverket, de Zweedse belastingdienst. De belastingdienst is in Zweden is wel anders geregeld dan in Nederland want zij verlenen hier de meeste diensten waar je in Nederland voor naar de gemeente gaat.

Gelukkig werden onze goede voorbereidingen beloond en al na zes dagen hadden wij ons Zweedse persoonsnummer in the pocket! Dit nummer is vergelijkbaar met het Nederlandse BSN nummer en geeft je veel mogelijkheden in het dagelijks leven. Je kunt je er bijna geen voorstelling van maken, maar dit nummer heb je voor bijna alles nodig. Wij hadden de rijkdom (en het geluk) dat we, voordat we het ons überhaupt beseften dat we in een ander land woonden, we al een nummer waren geworden. Een beetje een tweede identiteit erbij. Onze Zweedse identiteit.

Zekerheden inruilen voor zoveel onzekerheid?

Na die eerste week, ging vriendlief werken en was ik hele dagen alleen omdat ik bewust nog geen baan wilde zoeken. Ik zat dus in de ‘luxe’ positie dat ik, alles wat nog geregeld moest worden, kon gaan regelen. Als vriendlief thuis kwam van een dag werken, stond het eten op tafel en hoefde hij verder niks meer te doen. Want ja, werken in een ander land met toch weer net andere gewoontes èn een taal die je nog niet beheerst, is ontzettend vermoeiend. Op deze manier hadden wij een prima balans gevonden.

We kregen nogal wat reacties van mensen als ze hoorden van onze toekomstplannen. Vagende blikken bij “een goed leven achter je laten om een beter leven te beginnen?”, of opmerkingen als “wat een gewaagde beslissing” en “wat dapper van jullie!” En natuurlijk ook kanttekeningen zoals “Zweden is wel duur en altijd koud.” Maar ook zeker positief bedoeld: “je hebt alleen spijt van de kansen die je niet hebt benut.” En of ik spijt heb gehad van onze beslissing? Ik kan er volmondig op antwoorden: “nee nooit!’

Home sweet home

Ik wil niet zeggen dat het altijd makkelijk is geweest en dat we geen tegenslagen hebben gehad. Ik ben geregeld met hoofdpijn naar bed gegaan omdat ik het werk waar ik voor opgeleid ben hier niet kan uitoefenen. Of die momenten dat we de huizensites uit ons hoofd kenden maar ons droomhuis er nooit tussen stond. Of toch…?

Twee jaar lang hebben we in ons huurhuis in het bos gewoond. Twee jaar totdat toch ons droomhuis voorbij kwam! Gevonden doordat ik een oproepje op een plaatselijke Facebookgroep zette en er diverse reacties kwamen en, ja echt! Ons perfecte huis was erbij, met veel grond om de paarden aan huis te hebben en een stal. Een mooi huis om gelukkig in te worden,  aan de ene kant uitzicht op het bos en aan de andere kant het meer. En op de koop toe nog een extra huis om ooit tot een bed and breakfast om te toveren. Ons geduld is in die twee jaar op de proef gesteld, maar de tijd heeft ons niet teleurgesteld. Weer mochten we een soort van opnieuw beginnen.

Onze definitieve plek

Nu alweer drie jaar geleden verhuisden we dertig kilometer verderop. Dertig kilometer in Zweden betekent minimaal veertig minuten rijden en een andere gemeente met andere mensen. We stonden weer voor een nieuwe uitdaging, maar dit keer zou het definitief zijn. Daar waar ik op mijn oude stekkie altijd in mijn achterhoofd heb gehad dat ik er niet zou blijven (en het risico liep dat mijn investeringen op sociaal gebied nutteloos verklaard werden bij een toekomstige verhuizing), zou ik nu gaan investeren voor de lange termijn. Maar gelukkig bleven de sociale contacten die ik had bestaan, en werden nieuwe vriendschappen gesloten. Ik sport tegenwoordig drie keer in de week bij de plaatstelijke sportvereninging en zie mijn leven nog steeds iedere dag rijker worden.

We verbouwen tegenwoordig onze eigen groente en fruit, iets wat je tien jaar geleden niet tegen me had moeten zeggen want dan had ik je vierkant uitgelachen. Ik geniet zo enorm van het zien groeien van de verschillende planten en bovendien weet je wat je eet en dat is een hele mooie bijkomstigheid.

Ook heb ik nu alweer ruim een jaar de baan waar ik voor geleerd heb. Tussendoor heb ik wel verschillende andere banen gehad waar ik het absoluut naar mijn zin had, maar die brachten me niet wat ik wilde. Het heeft me zeker niet dommer gemaakt en ik ben blij dat ik die periode out of the box ben gegaan, maar ik ben toch het gelukkigste met het werk dat ik nu doe.

Wie ben ik? En met welke nationale identiteit?

En dan ben je ineens op dat punt beland dat die Zweedse ID-kaart verlengd moet worden. Dat roept wel een extra vraag op. Neem ik de Zweedse nationaliteit aan ja of nee? Verander ik daarmee ook mijn identiteit? Een mogelijkheid die je geboden wordt als je vijf jaar in dit land woont. Nou, dat is voor mij eigenlijk geen discussiepunt. Hoewel ik me steeds minder verbonden voel met de Nederlandse maatschappij is mijn nationaliteit opgeven geen optie: ik zie geen enkel voordeel in het wisselen van nationaliteit. Want wonen en integreren in een ander land doe je met je hart en niet met je paspoort. Je echte identiteit verandert niet.

“Waar is de tijd toch gebleven?, denk ik nu ik alles weer herbeleef. Jaren waarin we hard hebben gewerkt om te staan waar we nu staan. Jaren waarin we onze prioriteiten hebben bijgesteld. Waar ik in Nederland een materialistisch leven leidde, kan ik hier al zielsgelukkig worden van een eland in het wild of de zon die zich na een lange bewolkte herfst weer eens laat zien.

Want hoe cliché het ook klinkt: Geluk zit hem in kleine dingen.”

Benieuwd naar de allereerste blog van Susan voor de Wereldwijven? Hoe het avontuur in Zweden begon…